Materyalist bir filozof olan Feuerbach'a göre, insanlar, yaşamlarını kafalarında oluşturdukları düşüncelere ve inandıkları dine göre şekillendirirler. Bu yüzden insanların yaşam koşullarının değişmesi için sahip oldukları fikirlerle ve din ile mücadele edilmesi gerekir. Başka bir materyalist filozof olan Marx'a göre ise, yaşam koşulları, toplumsal yaşamın maddi üretimin tarzından kaynaklanır, insanların sahip oldukları düşünceler ise yaşam koşullarının insan zihninde yansımasından ibarettir. Bu yüzden Marx, inançlara karşı savaş açmayı yel değirmenlerine savaş açmaya benzetmiştir. Sizce bu konuda hangi filozof haklı?
Ben materyalist düşünceyi savunmuyorum, doğru bulmuyorum. Tabi bu filozoflar olaylara farklı bakış açıları getirmişler. Ama hayat gözle gördüğümüz, elle tuttuğumuz şeylerden ibaret değil. Bir soyut tarafı da var. İnançları, ümitleri, duyguları, hırsları olmadan insanlar var olamaz.
